Twórcze pisanie w V d i V e: uczymy się historii redagując opowiadanie!
W ostatnim czasie klasy 5d i 5e na języku polskim stanęły przed niecodziennym zadaniem twórczym. Uczniowie wzięli udział w małym eksperymencie polegającym na połączeniu sił dwóch przedmiotów nauczania. Po uprzednich przygotowaniach pisali opowiadania …historyczne, jednak nie tak jak zalecają podręczniki do języka polskiego. Poszliśmy o krok dalej i sięgnęliśmy do podręczników historii!
Piątoklasiści najpierw utrwalali elementy opowiadania jako formy wypowiedzi pisemnej, potem - jako forma powtórki z historii - przypomnieli sobie rozdział z podręcznika dotyczący historii starożytnej Grecji, który niedawno zakończyli. Jak łatwo się domyślić - ich zadaniem było stworzyć bohaterów w uniwersum starożytności i zredagować taką opowieść, której świat przedstawiony będzie zgodny z realiami i wydarzeniami historycznymi poznanymi na lekcjach historii.
Ich bohaterowie musieli odnaleźć się w świecie często obcym, nowym ( gdy sami przenieśli się w czasie) lub dobrze dla nich znanym, pięknym i przesyconym magią mitologii, albo bitewnym zgiełkiem ( gdy głównym bohaterem był obywatel starożytnej Grecji). Tematyka starożytna nie była jednak narzucona dla wszystkich. Po konsultacjach z nauczycielem można było wybrać sobie swój ulubiony wycinek przeszłości i w związku z tym nie zabrakło nawet opowiadania z okresu ludzi pierwotnych. Były też opowiadania z czasów drugiej wojny światowej lub epoki napoleońskiej. Jeden z uczniów zredagował swoją wersję wyprawy Apollo 11 na księżyc w 1969 r. Najwięcej jednak zgodnie z oczekiwaniami pojawiło się bohaterów przypominających walecznych Spartan zmagających się z nawałą perską lub bogów greckich igrających z ludzkim losem. Dzieci z zaangażowaniem i pasją tworzyły swoje własne światy i na pewno nie będzie to ostatni tego typu eksperyment. Dzięki takim połączeniom uczniowie nie tylko dobrze się bawią, ale i lepiej utrwalają lekcje historii ćwicząc jednocześnie umiejętności polonistyczne potrzebne do egzaminów w klasie ósmej.
Jak wiemy, kompetencje kluczowe są definiowane jako połączenie wiedzy, umiejętności i postaw, przy czym na wiedzę składają się znane uczniom fakty, liczby, pojęcia; umiejętności to korzystanie z posiadanej wiedzy, a postawy zaś to skłonności do wszelkich konstruktywnych działań. Zadaniem nauczyciela jest tworzenie uczniom takich warunków, aby w miarę możliwości mogli rozwijać kompetencje kluczowe w takim ujęciu. W przypadku tego zadania mamy do czynienia z możliwością rozwoju dwóch kompetencji: z zakresu umiejętności uczenia się oraz z zakresu świadomości i ekspresji kulturalnej w wymiarze historycznym. Dlaczego? Ponieważ uczniowie, aby wykonać zadanie na lekcji, musieli odwołać się do swojej wiedzy, przetworzyć ją w sposób twórczy i zredagować prawidłowo w formie opowiadania przy rozumieniu kultury starożytnej Grecji.
Czy można mówić o sukcesie? Biorąc pod uwagę zaangażowanie uczniów i satysfakcję nauczyciela podczas sprawdzania prac – jak najbardziej tak. Żeby to przyniosło widoczne efekty w przyszłości – podobne zadania należy powtarzać co jakiś czas. Takie łączenie umiejętności i wiedzy sprzyja uczeniu się. Dalszym krokiem może być ocenianie takich prac dzieci pod względem wiedzy polonistycznej i historycznej ( jako podsumowanie działu) i docelowo odciążać dzieci w procesie egzekwowania wiedzy.
Pomysł był możliwy do realizacji dzięki temu, że dwóch przedmiotów w tych klasach: polskiego i historii uczy jeden nauczyciel. Jednak przy dobrej współpracy polonisty i historyka takie zadanie jest całkowicie wykonalne.

Galeria

S.Bator