Nie wszyscy wiedzą, że tajna broń Hitlera - Rakieta V-2 –dzięki akcji Polaków przeprowadzonej niedaleko Dąbrowy trafiła do Anglii i tym samym wyspy brytyjskie zostały uchronione przed zniszczeniem. Alianci znając budowę rakiety mogli bowiem skutecznie się obronić. Jest to wydarzenie na miarę rozszyfrowania tajemnicy Enigmy przez polskich kryptologów.
Co to było V-2?
V-2 – (Vergeltungswaffe-2, broń odwetowa nr 2) skonstruowana przez zespół niemieckich konstruktorów pierwsza rakieta balistyczna. Niemcy użyli rakiet V-2 do bombardowania w 1944 Londynu, Antwerpii i Brukseli. Prace nad udoskonalaniem tej broni trwały na poligonie Pustków-Blizna koło Dębicy. W 1944 roku żołnierzom AK udało się zebrać fragmenty rakiet, jakie wybuchły na następnym poligonem doświadczalnym w okolicy Sarnak.
Trzeci Most to operacja przewiezienia zdobytych części V-2 z Polski do Anglii. W tym celu w okupowanej Polsce musiał wylądować aliancki samolot. Na miejsce lądowania wybrano pola w Wał Rudzie koło Zabawy. Lądowisko zostało nazwane przez AK lądowiskiem Motyl. 29 maja 1944 odbył się tam już II Most. Dlatego, gdy przyszły polecania z Londynu o konieczności powtórzenia lądowania, kierownictwo AK w Warszawie zdecydowało o przeprowadzeniu tej akcji na tym samym terenie, tj na łąkach leżących na wschód od lasu a położonych między wsiami Wał – Ruda – Jadowniki Mokre – Przybysławice.. Lądowanie samolotu Dakota lecącego z Włoch (Brindisi) miało nastąpić na początku lipca 1944 roku. Ostatecznie żołnierze AK czekali na miejscu ponad dwa tygodnie. W tym czasie akcja bardzo się skomplikowała, m.in. przez kilka dni padały ulewny deszcze, a w odległości zaledwie kilometra od łąk pojawił się odział niemiecki. Lądowanie nastąpiło ostatecznie w nocy z 25 na 26 lipca.
Przerzucenie zdobytych fragmentów V-2 miało niesłychanie dramatyczny przebieg. Zastępcą dowódcy akcji był Zdzisław Baszak, który w czasie wojny pełnił obowiązki Komendanta Obwodu Dąbrowa Tarnowska ZWZ-AK „Drewniaki” i współorganizował konspiracyjne struktury dąbrowskiego obwodu. W latach 1941-1945 był oficerem dywersji przy Komendzie Obwodu Dąbrowa Tarnowska oraz dowodził placówką Dąbrowa Tarnowska – Radgoszcz. Zorganizował wydzielone z Armii Krajowej małe oddziały specjalne, dobrze uzbrojone i głęboko zakonspirowane, czyli tak zwane sekcje dywersyjno – szturmowe. Po jakimś czasie został niestety aresztowany, ale udało mu się wymknąć z rąk gestapo. W ukryciu pozostawał do czerwca 1944 r. Następnie wziął aktywny udział w obronie naszego państwa, przeprowadzając szereg udanych akcji wymierzonych w okupanta. Jedną z takich akcji była operacja „III Most” w Wał-Rudzie, która odbyła się w lipcu 1944 r. Pułkownik Baszak w 2020 roku obchodził setne urodziny. Jest to nasz rodzimy bohater, o którym nie wolno zapominać!
Nie mogliśmy przejść obojętnie obok gry planszowej, która niejako odwzorowuje to ważne wydarzenie, a z którym każdy dąbrowianin powinien być dobrze obznajomiony.
W naszych zasobach dzięki staraniom p. Konrada Wajdy znalazł się egzemplarz dwuosobowej planszówki: „Operacja Most III – Czas honoru” wydawnictwa @Phalanx.
Jest to taktyczna, wojenna gra karciana dla dwóch osób. Pierwszy gracz wciela się w dowódcę strony polskiej. Jego celem jest zdobycie części rakiet, wystrzeliwanych podczas testów z niemieckiej bazy rakietowej. Drugi gracz wciela się w dowódcę Niemców, którzy próbują ustrzec tajemnice poligonu przed polskim wywiadem. Nowatorska mechanika dostarcza bardzo dużo emocji – sprawdziliśmy to w trakcie pandemii w naszym laboratorium i nie możemy się doczekać, żeby pokazać to ambitnym uczniom podczas zajęć dodatkowych z historii w naszym Szkolnym Klubie Gier Planszowych. Rozgrywka to świetna okazja na pogłębienie wiedzy historycznej.
Prezentacja gry znajduje się tutaj:
Skrót zasad:
Zapraszamy do klubu na zajęcia!
S.Bator, K.Wajda